2-turdagi diabet murakkab surunkali kasallik bo‘lib, u tana yetarlicha insulin ishlab chiqara olmay qoladigan yoki undan samarali foydalana olmaydigan hollarda yuzaga keladi. 2-turdagi diabet bilan yashayotgan odamlar insulin hamda qondagi shakar darajalarini nazorat qilish uchun davolanishga muhtojdirlar.
Insulin qondagi glyukoza miqdorini boshqaruvchi oshqozon osti bezi tomonidan hosil qilinuvchi gormondir. Insulinning juda ozligi tananing o‘zimiz iste’mol qiladigan taomdan olinadigan glyukozani so‘rib ola olmasligini anglatadi. Bunday holat yuz berganida qondagi glyukoza darajalari ko‘tariladi va vaqt o‘tishi bilan ushbu orttirilgan darajalar qon tomirlarini zararlashi va tana organlari va nerv tolalariga kislorod va ozuqalarga boy qonni yetkazib berishni kamaytirishi mumkin.
2-turdagi diabet bilan yashovchi, tanalari insulinga yaxshi javob qaytaramaydigan yoki qarshilik qiluvchi odamlar tanalari glyukozani yaxshiroq qayta ishlashi uchun davolashga muhtoj bo‘lishlari mumkin. Bu uzoq muddatli asoratlarning oldini olishga yordam berishi mumkin.
Biz har kuni 2-turdagi diabet bilan yashovchi odamlar uchun davolash usullarini yaxshilash ustida ish olib bormoqdamiz. Samarali dori vositalaridan tortib ularni qabul qilish usullarigacha - biz hech narsani e’tibordan chetda qoldirmaymiz.
Olimlarimiz oddiy maqsad - surunkali kasalliklardagi qanoatlantirilmagan ehtiyojlarni topish va ularni yangi davolash yechimlariga aylantirish maqsadida ish olib bormoqdalar. O‘sha g‘oyalardan biri 2-turdagi diabetni davolashni inyeksiyalardan tabletkalarga o‘tkazishdan iborat.
Bu ko‘p yillar davomida maqsad bo‘lib keldi, biroq muammo tananing ovqat hazm qilish tizimida edi. Biologik dori vositalari ichga yutilganidan keyin insulin kabi tanadagi fermentlar tomonidan taomning parchalanishiga o‘xshash tarzda hazm qilinadi. Biologik dori vositalarining hazm qilish tizimi orqali tegilmagan holda o‘tkazish va qonga kirish usulini topishimiz kerak edi.
Biz yaqinda glyukakonga o‘xshash peptid-1 (GLP-1) gormonining sintetik versiyasining tabletkalar ko‘rinishida qabul qilinishiga erishdik va buning mumkinligini ko‘rsatdik. GLP-1 gormoni ichak tomonidan tabiiy ravishda hosil qilinadi va taomga javoban chiqariladi. Chiqarilganida GLP-1 oshqozon osti bezida insulin hosil qilinishiga turtki beradi, bu esa qondagi glyukoza darajasini yana pasaytiradi.
Bu 2-turdagi diabetga qarshi GLP-1 reseptori agonisti bilan dunyodagi birinchi og‘iz orqali davolash usulidir. Og‘iz orqali davolash usullarining kengroq ko‘lamini taklif qila olishimiz uchun ko‘p vaqt talab qilinmaydi, deb umid qilamiz. Faqatgina diabet uchungina emas, balki tadqiqotlar portfelimizdagi boshqa jiddiy surunkali kasalliklar uchun ham.
Deyarli 100 yil davomida biz insulinni inyeksiya qilishning yangi usullarini kashf qilib kelmoqdamiz. Bu bizning dorilarni yetkazib berishni imkoni boricha oson va qulay qilishga intilishimiz tufayli yuzaga keltirilgan.
Bizning boshlang‘ich nuqtamiz - bu 2-turdagi diabet bilan yashovchi kishilar, ularning o‘z-o‘zini davolashdagi muammolarini tinglash va davolashni qanday qilib xavfsizroq va osonroq qilishni tushunishdir.
Tadqiqotlarimiz va muhandislik malakalarimiz hamda tajribamizga ma’lumotlar va yo‘nalish taqdim etish uchun biz antropologiyadan tortib biokimyogacha bo‘lgan ilmiy usullardan foydalanamiz.
2-turdagi diabet sohasi doirasida biz hozirda quyidagi sohalar bo‘yicha tadqiqotlar olib bormoqdamiz:
- Glyukozaga ta’sirchan insulinlar
- Ulangan qurilmalar
- Og‘iz orqali qabul qilinuvchi antidiabetiklar
- Yurak-qon tomirlari uchun afzalliklar
- Vaznni kamaytirish
